Rối loạn ăn uống: Triệu chứng bắt nguồn từ mong muốn có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh hơn

Do ảnh hưởng từ các bộ phim truyền hình, hầu hết chúng ta đều có định kiến ​​về sự khởi điểm của chứng rối loạn ăn uống. Một người nào đó, thường là một cô gái trẻ xinh đẹp ghét ngoại hình của mình và muốn trở nên mảnh mai hơn nữa, bắt đầu ăn kiêng một cách nghiêm ngặt, và bị cuốn theo quá mức. Bất chấp những rủi ro về sức khỏe ngày càng gia tăng, cô ấy vẫn kiên trì, lo sợ quá mức vào việc sợ bị béo lên.

Loại rối loạn ăn uống này có tồn tại, nhưng đó không phải là điều phổ biến trong quá trình tôi điều trị tâm lý  cho các bệnh nhân của mình.

Sự nguy hiểm của mô típ phim ảnh này ở chỗ nó ngụ ý rằng chứng rối loạn ăn uống là một sự lựa chọn – một căn bệnh được thúc đẩy bởi sự phù phiếm hoặc mối quan tâm nông cạn về ngoại hình. Mọi người cho rằng rối loạn ăn uống kéo dài là do sự ích kỷ, thiếu quan điểm về giá trị sống.

Đây là một nhìn nhận hoàn toàn sai lầm. Rối loạn ăn uống là chứng bệnh, không phải là sự lựa chọn của mỗi chúng ta. Và quan trọng là, muốn gầy đi một cách phi thực tế chỉ là một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến chứng rối loạn ăn uống.

Trong quá trình điều trị thực tế, tôi đã chứng kiến ở cả đối tượng người lớn và trẻ em:

• Bắt đầu tập luyện một môn thể thao, cắt bỏ đồ ăn vặt để cải thiện hiệu suất hoặc thời gian, tăng cường vận động.
• Quyết định chuyển sang chế độ ăn uống lành mạnh, loại bỏ một số loại thực phẩm hoặc chất dinh dưỡng đa lượng vì lo ngại về mặt sức khỏe hoặc quan ngại về động vật.
• Bắt đầu tính lượng calo nạp vào cơ thể sau khi tìm hiểu về chế độ ăn uống lành mạnh và ghi nhật ký thực phẩm trong lớp khoa học hoặc sức khỏe.
• Cắt bỏ đồ ăn nhẹ và đồ ngọt khi kiểm tra sức khỏe thường niên khi bác sĩ nói với họ rằng chỉ số BMI của họ tăng cao
• Mất cảm giác thèm ăn hoặc hứng thú với thức ăn có thể bắt nguồn do lo lắng, trầm cảm hoặc một vấn đề nào đó về sức khỏe, và kết quả là cân nặng sụt giảm.

Thông thường, mọi người cố gắng cải thiện sức khỏe bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và thói quen tập thể dục. Họ muốn có thân hình cân đối và khỏe mạnh, không quá gầy. Không ai trong số những người này ngừng ăn hoàn toàn. Việc giảm cân bắt đầu bởi vì họ cố gắng tuân theo các quy tắc và làm mọi thứ một cách đúng đắn – những điều mà hầu hết mọi người cho là điều đúng đắn phải làm.

Trên thực tế, nhiều người trong số họ đã nhận được lời khuyên hoặc lời khuyến khích có mục đích tốt từ huấn luyện viên, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, thậm chí là gia đình của họ, để theo đuổi những thay đổi này. Tuy nhiên, khi làm như vậy, họ đã vô tình tiếp tay cho chứng rối loạn ăn uống và tự đặt mình vào nguy cơ nghiêm trọng mắc các bệnh lý liên quan.

Từ sự lựa chọn lành mạnh đến sự cố chấp không lành mạnh

Làm thế nào để mong muốn lành mạnh biến thành không lành mạnh đối với những người mắc chứng rối loạn ăn uống? Nhiều người cố gắng thay đổi thói quen ăn uống và tập thể dục của họ và không bao giờ phát triển lên thành chứng ăn uống rối loạn. Như bạn có thể đoán trước, đó không phải là một câu trả lời đơn giản.

Thông thường, khó có thể vẽ ra lằn ranh chính xác giữa nơi kết thúc các thói quen lành mạnh và nơi chứng rối loạn ăn uống bắt đầu. Mọi người hiếm khi thức dậy vào một ngày nào đó và quyết định rằng họ sẽ cố tình nhịn đói để giảm cân nặng. Thay vào đó, họ bắt đầu thay đổi việc ăn uống của mình để phù hợp hơn với những gì họ cho là “đúng” và theo thời gian, những thay đổi nhỏ này bắt đầu tăng lên.

Cuối cùng, thói quen ăn uống và tập thể dục ngày càng trở nên cứng nhắc và tiếp diễn liên tục. Một khi chứng rối loạn ăn uống bắt đầu biểu hiện, các mục tiêu sẽ tiếp tục phát triển. Một người mắc chứng rối loạn ăn uống không bao giờ cảm thấy hài lòng. Những gì bắt đầu như một mục tiêu nhỏ, chẳng hạn như “Tôi sẽ cố gắng uống ít đồ uống hơn” hoặc “Tôi muốn chạy 3 km”, dần dần trở nên không thực tế và không thể đạt được, chẳng hạn như “Tôi sẽ KHÔNG BAO GIỜ ăn bất kỳ loại đường tinh luyện nào” hoặc “Tôi PHẢI chạy 7 km mỗi ngày, bất kể cơ thể của tôi cảm giác như thế nào ”. Vì sự thay đổi này thường diễn ra chậm nên thường khiến cả trẻ và gia đình bất ngờ. Đây là một phần lý do tại sao chứng rối loạn ăn uống thường mất một thời gian rất dài mới bị phát hiện.

Phòng ngừa chứng rối loạn ăn uống

Là cha mẹ hoặc người bảo hộ, làm thế nào bạn có thể ngăn con mình và giúp chúng đẩy lùi chứng rối loạn ăn uống? Dưới đây là một số điều bạn có thể làm và một số điều cần lưu ý.

Bạn có thể làm gì

* Trở thành hình mẫu lành mạnh – Tiếp cận việc ăn uống và tập thể dục của chính bạn một cách linh hoạt và nhẹ nhàng. Thay đổi chế độ ăn uống của bạn không có nghĩa là bạn không  thể thưởng thức nhiều loại thực phẩm mà không cảm thấy tội lỗi hay xấu hổ. Khi nói đến việc tập thể dục, hãy chỉ cho con bạn cách vận động để tạo niềm vui và thời gian nghỉ ngơi không theo kế hoạch là những yếu tố quan trọng để có sức khỏe tốt. Tránh những bình luận như “Tối nay con sẽ phải chạy một tiếng đồng hồ để tiêu thụ hết số thức ăn thừa đã nạp vào cơ thể này”.

* Đánh giá cách bạn nói về thực phẩm và cơ thể – Việc nói về thực phẩm và cơ thể theo cách không lành mạnh là điều đáng báo động trong xã hội của chúng ta. Kiểm tra cách bạn nói về những chủ đề này và cố gắng loại bỏ bất cứ điều gì tiếp tục duy trì “hình mẫu lý tưởng là gầy”, dán nhãn thực phẩm là “tốt” hoặc “xấu” hoặc củng cố tư duy dẫn đến rối loạn ăn uống. Đó là điều mà tất cả chúng ta nên làm. Cố gắng hết sức để ngừng nhận xét về cơ thể của bạn hoặc cơ thể của người khác. Ngoài ra, hãy tránh những nhận xét nhất định về thức ăn, chẳng hạn như “Ugh, hôm nay tôi ăn toàn thực phẩm không có lợi và ăn nhiều quá. Ngày mai, tôi sẽ có chế độ tốt hơn. ” Con bạn đang lắng nghe và thậm chí cả những nhận xét có ý nghĩa tích cực – chẳng hạn như “Con thật may mắn. Con có thể ăn bất cứ thứ gì con muốn mà không béo lên! ” – có thể gây ra vấn đề.

* Đặt ra những khoảng nghỉ  – Khi nghi ngờ việc liệu thói quen của con bạn có trở nên không lành mạnh hay cứng nhắc hay không, hãy sắp xếp một ngày nghỉ làm để đi xem phim hoặc đi ăn kem. Hãy đảm bảo rằng đây là điều mà con bạn có thể làm mà không gặp khó khăn – và hãy đảm bảo rằng bạn cũng có thể làm như vậy! Nếu con bạn thấy bạn tăng gấp đôi số lần tập luyện sau chuyến đi đến tiệm bánh, điều đó sẽ đi ngược lại những gì mà bạn đang cố gắng truyền đạt.

* Ăn một bữa ăn cùng nhau mỗi ngày – Bữa ăn gia đình có thể mang lại rất nhiều kết quả tích cực. Bạn không cần phải nấu những bữa tối sành điệu cho gia đình, hoặc thậm chí ngồi xuống bàn ăn một cách nghiêm túc. Với trẻ em và người lớn có những kế hoạch và hoạt động khác nhau, điều này gần như không thể thực hiện được. Mục đích chính là dành thời gian cho việc kết nối, ít nhất là vài tối mỗi tuần. Đảm bảo rằng bạn nắm rõ những gì con bạn ăn trong ngày, ngay cả khi bạn không tự chuẩn bị. Thông thường, chứng rối loạn ăn uống xảy ra khi trẻ em và các thành viên còn lại hoạt động liên tục và phải lấy thức ăn nhanh đến mức không ai để ý chúng thực sự đang ăn gì trong một ngày.

NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý

Điều quan trọng là phải nhận biết được những dấu hiệu cho thấy rằng con bạn đang cuốn theo xu hướng nguy hiểm. Đặc biệt là khi một đứa trẻ dần trở nên cứng nhắc, duy ý chí hoặc ám ảnh về chế độ ăn uống hoặc tập thể dục. Điều này không bao giờ lành mạnh. Mặc dù thật tuyệt nếu con bạn đam mê một môn thể thao hoặc hoạt động nào đó, nhưng những ngày nghỉ ngơi – hoặc thời gian nghỉ sau một chu kỳ kiêng cữ – và ăn nhiều loại thực phẩm là điều bắt buộc. Nếu con bạn từ chối hoặc căng thẳng lo lắng trong những khoảng nghỉ hoặc ăn nhiều loại thức ăn, thì đây là một dấu hiệu đáng lo ngại.

Những dấu hiệu khác cần theo dõi bao gồm:

* Ưu tiên kế hoạch ăn uống hoặc tập thể dục hơn là giao lưu, ngủ nghỉ hoặc dành thời gian cho gia đình.

* Tập thể dục mặc dù bị thương, kiệt sức, ốm – hoặc đến mức ảnh hưởng chu kỳ kinh nguyệt: dừng hoặc chậm chu kỳ kinh nguyệt hoặc không đều đặn

* Liên kết tập thể dục với ăn uống hoặc cân nặng, chẳng hạn như chỉ ăn tráng miệng vào những ngày chạy bộ.

* Quan tâm đến trọng lượng hoặc ngoại hình quá mức, bao gồm cả việc kiểm tra trọng lượng thường xuyên.

* Thường xuyên soi gương hoặc thực hiện các phép đo cơ thể hoặc nói về cân nặng hoặc hình dạng cơ thể của mình.

* Giảm cân hoặc không tăng được thể trọng hoặc chiều cao như mong đợi

* Ít tiếp xúc xã hội hoặc tự cô lập mình.

* Mệt mỏi, chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu

Nắm bắt sớm những dấu hiệu ban đầu

Bạn có thể dễ dàng bỏ qua các dấu hiệu của chứng rối loạn ăn uống vì bạn cảm thấy con mình đủ hiểu biết hoặc chưa bao giờ tỏ ra muốn gầy. Có thể bạn cho rằng đó là một dấu hiệu tích cực khi thấy con say mê với một hoạt động – đặt mục tiêu, gắn bó với chúng và có được kết quả tích cực. Thật khó để biết khi nào cần can thiệp khi điều này dẫn đến việc hạn chế ăn kiêng hoặc giảm cân.

Nếu bạn lo lắng về thói quen ăn uống hoặc tập thể dục của con mình, thì phản ứng thái quá sẽ tốt hơn nhiều. Phát hiện sớm chứng rối loạn ăn uống giúp mang đến kết quả trị liệu tốt nhất. Đừng bao giờ ngần ngại đưa con bạn đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để thảo luận về những quan sát của bạn.

Nguồn: https://mcpress.mayoclinic.org/