Sốt thấp khớp (thấp tim) là một bệnh viêm có thể phát triển như là một biến chứng của viêm họng không được điều trị hoặc điều trị kém. Viêm họng là do nhiễm vi khuẩn liên cầu nhóm A.
Sốt thấp khớp thường gặp nhất ở trẻ em 5 – cho đến 15 tuổi, mặc dù nó có thể phát triển ở trẻ em và người lớn. Định kỳ sốt thấp khớp thường ảnh hưởng đến khi khoảng 25 đến 35 tuổi.
Mặc dù tương đối hiếm ở Hoa Kỳ và các nước phát triển khác, sốt thấp khớp vẫn còn phổ biến ở nhiều quốc gia đang phát triển.
Sốt thấp khớp có thể gây tổn thương vĩnh viễn đến tim có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho các van tim và suy tim. Phương pháp điều trị có thể làm giảm tổn thương mô do viêm, giảm đau và các triệu chứng khác, và ngăn ngừa sự tái phát của bệnh sốt thấp khớp (thấp tim).
Triệu chứng sốt thấp khớp có thể khác nhau. Một số người có thể có một số triệu chứng, trong khi những người khác chỉ có một vài trải nghiệm. Các triệu chứng cũng có thể thay đổi trong quá trình của bệnh. Sự khởi đầu của sốt thấp khớp thường xảy ra khoảng 2 – 4 tuần sau khi bị viêm họng.
Các dấu hiệu và triệu chứng – là kết quả của viêm nhiễm ở tim, khớp, da hoặc hệ thống thần kinh trung ương – có thể bao gồm:
Sốt.
Đau và yếu các khớp – thường là mắt cá chân, đầu gối, khuỷu tay hoặc cổ tay, ít thường xuyên hơn là vai, hông, tay và chân.
Đau ở một khớp mà di chuyển đến khớp khác.
Khớp đỏ, nóng hoặc sưng.
Nốt nhỏ, không đau dưới da.
Đau ngực.
Cảm giác tim đập nhanh, đánh trống ngực.
Mệt mỏi.
Khó thở.
Ban đỏ trên da phẳng hoặc hơi lên.
Giật múa vờn, không kiểm soát được chuyển động cơ thể – thường xuyên nhất trong tay, bàn chân và khuôn mặt; ít thường xuyên hơn ở cánh tay và chân.
Hành vi nổ bất thường, như khóc hay cười không thích hợp, đi kèm với múa vờn.
Nên gặp bác sĩ nếu người đó có dấu hiệu hoặc triệu chứng của viêm họng. Điều trị viêm họng thích hợp có thể ngăn ngừa sốt thấp khớp. Gọi bác sĩ nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng sau đây:
Đau họng mà không có triệu chứng cảm lạnh, chẳng hạn như chảy nước mũi.
Đau họng kèm mệt mỏi, các tuyến bạch huyết bị sưng (hạch).
Phát ban.
Khó nuốt bất cứ thứ gì, kể cả nước bọt.
Dịch mũi đặc, mũi lẫn máu, có nhiều khả năng ở trẻ em dưới 3 tuổi.
Trẻ dưới 3 tuổi viêm họng thường bị sốt nhẹ, trong khi trẻ em trên 3 tuổi viêm họng có thể có sốt t38.90C hoặc cao hơn. Theo khuyến nghị của Học viện bác sĩ gia đình Mỹ, gọi bác sĩ khi một cơn sốt trong các trường hợp sau đây:
Trẻ sơ sinh và dưới 3 tháng với nhiệt độ 380C hoặc cao hơn.
Trẻ em từ 3 đến 6 tháng với nhiệt độ 38,30C hoặc cao hơn.
Trẻ em 6 tháng đến 2 năm với nhiệt độ 39,40C hoặc cao hơn.
Trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên với nhiệt độ 38.90C nếu nhiệt độ tiếp tục gia tăng hoặc kéo dài hơn ba ngày.
Ngoài ra, gặp bác sĩ nếu cho thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng của sốt thấp khớp.
Sốt thấp khớp có thể xảy ra sau nhiễm trùng họng với một loại vi khuẩn có tên Strepxococcus pyogenes, hoặc liên cầu nhóm A. Nhiễm khuẩn liên cầu nhóm A cổ họng gây viêm họng, ban đỏ ít phổ biến. Nhiễm khuẩn liên cầu nhóm A da hoặc các bộ phận khác của cơ thể ít khi gây sốt thấp khớp.
Liên kết chính xác giữa bị bệnh thấp khớp và sốt không rõ ràng, nhưng nó xuất hiện vi khuẩn này trong hệ thống miễn dịch. Vi khuẩn liên cầu cầu có chứa một protein tương tự như tại một số mô của cơ thể. Do đó, hệ thống miễn dịch tế bào bình thường nhắm mục tiêu vi khuẩn có thể nhắm đến các mô của cơ thể như vi khuẩn truyền nhiễm – đặc biệt là các mô của tim, khớp, da và hệ thần kinh trung ương. Kết quả là miễn dịch phản ứng trong tình trạng viêm.
Nếu được điều trị kịp thời và đầy đủ với thuốc kháng sinh để loại bỏ vi khuẩn liên cầu khuẩn – nói cách khác, dùng tất cả liều thuốc theo quy định – có ít hoặc không có cơ hội phát triển sốt thấp khớp. Nếu có một hoặc nhiều đợt viêm họng hoặc sốt đỏ mà không điều trị hoặc không được điều trị hoàn toàn, người đó có thể – nhưng sẽ không nhất thiết phát triển sốt thấp khớp.
Yếu tố có thể làm tăng nguy cơ sốt thấp khớp bao gồm:
Lịch sử gia đình. Một số người có thể mang một gen hoặc những gen làm cho họ nhiều khả năng phát triển bệnh sốt thấp khớp.
Loại vi khuẩn liên cầu. Một số chủng vi khuẩn liên cầu có nhiều khả năng đóng góp cho sốt thấp hơn là các chủng khác.
Yếu tố môi trường. Nguy cơ sốt thấp khớp có liên quan vệ sinh kém và điều kiện khác có thể dễ dàng trong việc truyền tải hoặc tiếp xúc nhiều với vi khuẩn liên cầu.
Viêm thấp khớp gây ra bởi cơn sốt có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng. Trong một số trường hợp, viêm nhiễm có thể gây ra các biến chứng lâu dài.
Thấp tim thường thiệt hại cho tim, gây ra bởi sự viêm nhiễm của bệnh sốt thấp khớp. Vấn đề phổ biến nhất với các van giữa hai buồng trái của tim (van hai lá), nhưng các van khác có thể bị ảnh hưởng. Các thiệt hại có thể dẫn đến một trong các điều kiện sau đây:
Thu hẹp van dẫn đến lưu lượng máu giảm.
Hở van cho phép máu lưu thông theo hướng ngược lại.
Thiệt hại cho cơ tim từ viêm có thể làm suy yếu cơ tim, dẫn đến giảm chức năng bơm.
Thiệt hại đối với các van hai lá, van tim khác hoặc mô tim có thể gây ra vấn đề với tim sau này. Vấn đề có thể bao gồm:
Rung nhĩ, Nhịp đập hỗn loạn không đều của tâm nhĩ.
Suy tim.
Báo cáo các dấu hiệu và triệu chứng.
Bằng chứng của viêm.
Bằng chứng của nhiễm liên cầu A.
Khám lâm sàng.
Kiểm tra khớp với những dấu hiệu của viêm.
Kiểm tra da với nốt dưới da hoặc phát ban.
Nghe nhịp tim bất thường, tiếng thổi hoặc âm thanh khác có thể cho thấy tình trạng viêm của tim.
Thực hiện một loạt kiểm tra để phát hiện bằng chứng gián tiếp của tình trạng viêm của hệ thống thần kinh trung ương.
Nếu đã được chẩn đoán bị bệnh, bác sĩ có thể xét nghiệm bổ sung tìm vi khuẩn. Nếu bác sĩ chỉ định, rất có thể là xét nghiệm máu phát hiện kháng thể kháng liên cầu khuẩn lưu hành trong máu. Các vi khuẩn thực tế không còn có thể được phát hiện trong cổ họng hoặc máu.
Điện tâm đồ (ECG). Cũng được gọi là ECG hoặc EKG – ghi tín hiệu điện khi chúng đi qua tim. Bác sĩ có thể tìm kiếm các mẫu trong những tín hiệu đó cho thấy viêm tim hoặc chức năng tim kém.
Siêu âm tim. Siêu âm tim sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh của tim. Xét nghiệm này thông thường có thể cho phép bác sĩ phát hiện viêm. Thiệt hại cho van tim không có khả năng xảy ra ở giai đoạn sớm của căn bệnh này, nhưng siêu âm tim có khả năng tiết lộ vấn đề như vậy.
Mục tiêu của điều trị sốt thấp khớp là tiêu diệt bất kỳ liên cầu khuẩn nhóm A còn sót lại, làm giảm triệu chứng, kiểm soát viêm và ngăn ngừa tái phát của bệnh sốt thấp khớp.
Bác sĩ sẽ kê toa thuốc kháng sinh penicillin hay loại khác để loại bỏ bất kỳ vi khuẩn liên cầu còn lại có thể tồn tại trong cơ thể.
Sau khi đã hoàn thành việc điều trị đầy đủ thuốc kháng sinh, bác sĩ sẽ bắt đầu một đợt thuốc kháng sinh để ngăn ngừa sự tái phát của bệnh sốt thấp khớp. Điều này thường được tiếp tục điều trị dự phòng cho đến khi ít nhất 20 tuổi. Nếu một thiếu niên lớn tuổi đã có sốt thấp khớp, người đó có thể tiếp tục dùng các thuốc kháng sinh qua tuổi 20 để hoàn tất một khóa tối thiểu năm năm điều trị dự phòng.
Những người có trải nghiệm viêm tim khi sốt thấp khớp có thể được tư vấn để có những điều trị dự phòng kháng sinh hoặc thậm chí lâu hơn nữa cho cuộc sống.
Bác sĩ sẽ kê toa thuốc chống viêm như aspirin hoặc naproxen (Anaprox, Naprosyn, những loại khác), để giảm viêm, sốt và đau đớn. Nếu các triệu chứng nặng hoặc không đáp ứng với các thuốc chống viêm, bác sĩ có thể kê corticosteroid, chẳng hạn như prednisone.
Nếu múa vờn tay nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê toa chống co giật, như acid valproic (Depakene, Stavzor) hoặc carbamazepin (Carbatrol, Equetro, những loại khác).
Thảo luận với bác sĩ loại chăm sóc dài hạn sẽ cần. Thiệt hại tim từ cơn sốt thấp khớp không hiện ra cho đến nhiều năm sau khi bệnh cấp tính. Sẽ được thông báo đã sốt thấp khớp, nên thảo luận với bác sĩ.
Bác sĩ có thể khuyên nên nằm trên giường và có thể yêu cầu phải hạn chế các hoạt động cho đến khi tình trạng viêm, đau và các triệu chứng khác được cải thiện. Nếu viêm nhiễm trong mô tim, bác sĩ có thể khuyên nên nghỉ ngơi cho một vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào mức độ viêm.
Cách duy nhất được biết để ngăn ngừa sốt thấp khớp (thấp tim) là điều trị nhiễm trùng viêm họng hoặc sốt kịp thời với đầy đủ các loại thuốc kháng sinh thích hợp.
